‘Swiss Made’ – Het kwaliteitslabel dat (niet) klinkt als een klok
In 2017 bracht H. Moser & Cie de Swiss Mad uit: een 100 procent Zwitsers horloge met een kast van Vacherin-kaas en een polsbandje in koeienhuid. Daarmee protesteerde de maker tegen de te lakse regels van het Swiss made-label. Achter het schijnbaar ludieke statement schuilt boosheid en verontwaardiging. H. Moser & Cie is trouwens niet de enige die lijdzaam toeziet hoe merken ‘ten onrechte’ pronken met het label. Maar hoe zit dat nu precies met Swiss made? Wij namen poolshoogte en doken de geschiedenis in.
IN HET SPOOR VAN BREGUET
Zwitserland is al eeuwenlang de voorloper op het vlak van kwaliteitsklokken en -horloges. Hoewel de Zwitsers niet de eersten waren om met klokken te experimenteren, wordt de Zwitser Abraham-Louis Breguet beschouwd als de grondlegger van het moderne horloge. Hij was de uitvinder van een aantal componenten die nog altijd worden gebruikt. Toch duurde het nog tot de Tweede Wereldoorlog voor alles in een stroomversnelling kwam: het neutrale Zwitserland ging horloges maken voor alle kanten van het strijdtoneel. En die voorsprong hebben ze altijd weten te behouden.
PRONKSTUK IN ZAKFORMAAT
De rijke geschiedenis, de kunst van het horlogemaken en de overgeleverde kennis dragen bij tot de ongeëvenaarde allure van horloges uit het Alpenland. Een Zwitsers horloge is geen accessoire om de tijd te meten, maar een prestigieus statussymbool geassocieerd met dromen en verlangens. De horloges gaan generaties mee, hebben een tijdloze uitstraling en verzoenen eeuwenoud vakmanschap met innovatie. Ze belichamen accuraatheid, karakter en cachet.
KEURMERK SCHIET TEKORT
Precies omwille van de superieure handgemaakte kwaliteit en minutieuze afwerking, besliste de Zwitserse overheid om de voorwaarden voor een keurmerk wettelijk vast te leggen in de Ordonnance van 23 december 1971. De Zwitserse Horlogefederatie (FH) die het keurmerk bewaakt, stelt vandaag volgende minimumnormen:
- Het uurwerk is Zwitsers.
- Het wordt in Zwitserland in de kast geplaatst.
- De producent voert in Zwitserland de eindcontrole uit.
Toch moet ‘slechts’ 60 procent (en voorheen maar 50 procent) van het uurwerk in Zwitserland gemaakt worden. Dat betekent dat bepaalde onderdelen – de kast, de wijzerplaat, de polsband, … – elders mogen worden vervaardigd, zolang de componenten maar samenkomen in Zwitserland. Ergo: in een Swiss made-horloge zitten vaak (goedkope) onderdelen uit Azië. En precies daar wringt het schoentje voor horlogemakers die in het topsegment spelen.
DE TIJD ZAL HET UITWIJZEN
Traditionele Zwitserse horlogemerken vinden dat het keurmerk niet streng genoeg is. Want couture- en confectiemerken kunnen horloges op de markt brengen onder de noemer Swiss made, terwijl de anonieme binnenwerken aan de lopende band worden gemaakt in Azië. Daardoor nemen de aantrekkingskracht en het exclusieve karakter van het label af. Bovendien zouden de regels voor verwarring zorgen en zelfs misbruik aanmoedigen. Om dat tegen te gaan, stelde de FH in 2007 een plan voor de voorwaarden te verstrengen zodat minstens 80 procent van de productiekosten in Zwitserland gemaakt moeten worden. Het voorstel oogstte veel bijval van Zwitserse horlogemerken die hun reputatie en geloofwaardigheid hoog willen houden. Jammer genoeg is er nog geen consensus bereikt en blijft het voorlopig bij een ambitieus plan. De tijd zal het leren …
