Rechten bij eenzijdige stopzetting van een merk
Misschien is het nog niet altijd en voor iedereen duidelijk zichtbaar, maar er is een grondige herschikking van de distributienetwerken aan de gang. Sommigen zijn hierin al ver gegaan, anderen zitten in een experimenteerfase en nog anderen moeten er nog aan beginnen. Zeker is dat merken niet langer schuw zijn voor directe verkoop aan de consument.
De snelle opmars van de online verkoop laat ook de wereld van juwelen en uurwerken niet onberoerd. Tal van merken hebben niet alleen aandacht voor een aantrekkelijke online aanwezigheid (website), maar mikken ook op directe online verkoop aan particulieren. De prijzen mogen dan wel gelijk zijn aan wat de consument bij de speciaalzaken zou betalen, de merken pikken zo wel de marges van het distributienetwerk in. Door de mogelijkheid van online aankopen te bieden, beschikken de merken bovendien over een evaluatietool om de verkopen in de speciaalzaken te toetsen aan de directe verkoop. Wanneer de online verkopen een gezonde stijging vertonen is dat een aanleiding om het dealernetwerk uit te dunnen. De dealernetwerken verliezen zo gestaag aan belang, wat leveranciers toelaat de ondersteuning van de speciaalzaken af te bouwen en al dan niet te herinvesteren in de eigen directe verkoop. “Het fenomeen is een strategie eigen aan ons digitaal tijdperk” stelt Meester Laurent du Jardin, Advocaat Vennoot bij Janson en Docent aan de ‘Université Catholique de Louvain’ vast.
Toppers zijn blijvers
Wie na de herstructurering van de distributienetwerken overblijft, moet de consument een goede reden geven om bij hem/haar te kopen. “De beleving op de winkelvloer is hiervoor doorslaggevend” benadrukt Meester Laurent du Jardin. “De merken zullen enkel de allerbesten behouden als ambassadeurs”. Het optimaliseren van de distributienetwerken moet leiden tot een omzetverhoging per individueel fysiek winkelpunt. De uitstraling van de ‘toppers’ werkt ook als kruisbestuiving voor het opdrijven van de directe verkoop via de online kanalen. “Een contract voor het leven is niet meer van deze tijd” benadrukt Meester Laurent du Jardin. “Contracten tussen leveranciers en speciaalzaken hebben een bepaalde duurtijd die duidelijk vermeld moet staan. De contracten kunnen hernieuwbaar zijn op basis van vooropgestelde criteria of kunnen automatisch hernieuwd worden, voor zover de clausules voor een eventuele beëindiging gedetailleerd beschreven staan”.
Beschermende wetgeving
“De evaluatie van een samenwerkingscontract verplicht altijd tot respect voor de rechten van de verdeler en de bepalingen die zijn opgenomen in de overeenkomst” stelt Meester Laurent du Jardin. “Sinds 1961 is er een specifieke Belgische wet van kracht die de bescherming van de handelaars verzekert. De wet bepaalt o.a. een schadevergoeding voor de goodwill die de handelaar aan de dag legde tegenover zijn leverancier”.
Wat door de wet van 27 juli 1961 betreffende eenzijdige beëindiging van de voor onbepaalde tijd verleende concessies van alleenverkoop goed geregeld lijkt te zijn, is dat in de praktijk helaas niet altijd. “Het gaat zoals gezegd om een specifieke Belgische wet en merken trachten dit te omzeilen door contracten voor te leggen die opgesteld zijn volgens buitenlands recht” verwijst Meester Laurent du Jardin. Niet zelden wordt een contract ter ondertekening voorgelegd nadat de samenwerking al een tijdje loopt.
De leverancier acht de resultaten van de handelaar goed genoeg om de samenwerking contractueel te bekrachtigen. “Wanneer dan een contract volgens buitenlands recht wordt voorgelegd, moet men de leverancier/klantrelatie in twijfel trekken” waarschuwt Meester Laurent du Jardin. “De leverancier kan het been stijf houden en enkel onder die voorwaarden een contractuele verbintenis aangaan, maar de handelaar verliest dan wel de bescherming van de Belgische wetgeving, die bij contractverbreking soms recht kan geven op een schadevergoeding van 12 maanden van de gemiddelde brutomarge van de laatste jaren”. Een goede raad is dan ook om altijd elk document te laten verifiëren door een advocaat alvorens het te ondertekenen. Zo is men zeker niet in te stemmen met eventueel dubieuze voorwaarden.
Voor meer informatie: l.dujardin@janson.be
